Wemyss Malts Nectar Grove

Madeira kom je niet zo vaak tegen als een rijpings- of finishingvat voor whisky. Af en toe bots je eens op een ge-ACE'de single malt of een whisky die volledig rijpte op Madeiravaten maar vaak kan je ze op één hand tellen. Kilchoman had in 2015 een Madeira expressie. Glenfiddich, Balvenie, Benriach en Arran hadden in het verleden één of twee expressies. En nu is er Wemyss Malts die een Highland blended malt een finish in Madeiravaten gaf.

Madeira is een versterkte wijn die de meesten onder ons kennen als een zoete stroperige wijn of als de goedkope kookwijn. Trivia: Wist je dat die madeirakookwijnen vaak voorgekruid zijn met peper en zout en eigenlijk niet geschikt zijn om zo te consumeren?

Madeirawijn was heel populair in de 17e en 18e eeuw. Het werd zelfs gebruikt als toast op de Onafhankelijkheidsverklaring van de Verenigde Staten.  De tweede helft van de 19e eeuw was echter bijna fataal voor de wijn. De phylloxeraplaag die Frankrijk in zijn greep had, bereikte ook het eiland en tegen het einde van de eeuw waren de meeste wijngaarden getransformeerd tot suikerrietplantages.

Er bestaat een grote verscheidenheid binnen de wijnen van Madeira waarvan de meeste mensen het bestaan zelfs niet kennen. Tenzij je een wijnkenner bent, maar dan verwacht ik niet dat je deze nederige en middelmatige blog komt lezen.

Picture: CC BY-SA 2.0 de

We starten met de basis. Madeira is een versterkte wijn gemaakt op het Portugese eiland Madeira. Na Christiano Ronaldo, de briljante maar arrogante (meningen kunnen verschillen) voetballer, waarschijnlijk een van de best gekende exportproducten. De stijlen varieren van droge aperitiefwijnen tot kleverige dessertwijnen. En dan is er nog de kookvariant die niet geschikt is om zo te drinken. 

Madeira als een wijnstijl werd eerder per ongeluk ontdekt. In de 15e eeuw was het eiland een belangrijke haven voor schepen die richting Oost-Indië trokken. Om te vermijden dat de wijn zou bederven op de lange zeereis, werd een neutrale alcohol van druiven of suikerriet toegevoegd. Toen een onverkochte lading wijn terugkeerde naar het eiland, ontdekten de wijnmakers dat het smaakprofiel drastisch was veranderd. Blootstelling aan de tropische hitte en het op- en neerschommelen op de zeegolven bleken de sleutelfactoren te zijn om de wijn te verbeteren. Een aantal mensen hebben wellicht ook aangebracht dat de vaten zoute zeelucht ingeademd hadden... 

Rijpingsmethodes 

Aangezien een schip met wijn volstouwen en het dan op reis sturen enkel om bloot te stellen aan hitte en golven ,niet erg leefbaar was vanuit een zakelijk standpunt, probeerden wijnmakers op Madeira het proces om de wijn aan hitte bloot te stellen na te bootsen. Dit rijpingsproces noemen ze in het Portugees estufagem.

De meest gangbare methode, Cuba de Calor, bestaat uit de wijn in roestvrijstalen vaten te doen en te verwarmen via een buizensysteem. Water met een temperatuur tussen de 45° en 50° Celsius loopt door het buizensysteem voor minstens drie maand. Na dit continue verwarmingsproces wordt de wijn 90 dagen te rusten gelegd. Estagio in Portugese wijntaal.

Bij het meest eenvoudige proces, Canteiro, worden de vaten in warme kamers zoals zolders gestockeerd en mag de zon haar werk doen. Deze rijping vraagt tijd. Some wijnmakers claimen wijnen van wel een eeuw oud te hebben.


De derde estufagemmethorde, Armazém de Calor, wordt best omschreven als het opslaan van de wijn in grote houten vaten in een ruimte waarin stoom wordt geproduceerd. De rijpingstijd varieert van 6 maand tot 1 jaar.

Wijnstijlen en wijnlabels

De vier grote wijnstijlen op Madeira zijn synomiem met de witte druifvariëteiten die gebruikt worden in de wijn. Sercial is een droge en bleke wijn met aroma's van amandel en een hoge aciditeit. Verdelho is een minder droge variant en heeft karakteristieke rokerige aroma's. Bual of Boal is een donkere wijn met toetsen van rozijn . De laatste, Malvasia, is gekend voor zijn donkere kleur en karamel-koffiearoma's. Een vrij hoge aciditeit zorgt ervoor dat de wijn niet overmatig zoet is.

De wijnlabels zelf geven je een aantal hints om de leeftijd van de wijn te achterhalen. We vatten even de belangrijkste termen samen. Finest: Wijnen van minstens drie jaar oud. Vaak is dit enkel goed genoeg om mee te koken. Reserve: Wijn die minstens 5 jaar oud is, het absolute leeftijdsminimum voor wijnen die voor minstens 85% gemaakt zijn uit de vier groete wijnvariëteiten. Special Reserve: Wijnen van 10 jaar oud die vaak op natuurlijke manier (Canteiro) rijpten. Colheita: Wijnen van één bepaald jaar die tussen de 5 en de 19 jaar oud zijn vooraleer ze gebotteld werden. Frasqueira: Wijnen die minstens 19 jaar in het vat en 1 jaar op de fles gerijpt hebben.

Ondertussen zijn we al even afgeweken. Terug naar de whisky dus. Nectar Grove is een Highland blended malt met een finish in Madeiravaten. Op dit moment weten we nog niet in wat voor soort wijnvaten de whisky zat, noch de wijngaard(en) die vaten ter beschikking stelde(n). Het is de eerste blended malt van Wemyss Malts waarbij ze kozen voor een specifieke finish. De kleurrijke verpakking is geïnspireerd op Portugese keramiek en de naam zelf refereert naar de bijnaam van Madeira: Het Bloemeneiland.

Identiteitskaart Wemyss Malts Nectar Grove

• Wemyss Malts blended malt
• NAS Highland blended malt
• Finishin Madeira wijnvaten
• 9.000 flessen - £43.95
• Alcohol: 46% ABV

Proefnotities

Uiterlijk: Helder goud met de textuur van fijne olie. Walsen laat snelle benen afdalen langs het glas

Neus: De neus is vrij uniek. Een overvloed aan zoete aroma's. Honing, bloemen, perzik en kersen. En best nog wat granen ook. Ontbijtmuesli met melkchocolade, kaneel en rozijnen. Een hoorntje met twee bolletjes ijs: rum-rozijnen en butterscotch. Zoete cantaloupemeloen.
Met water komt er wat meer frisheid vrij. Sinaasappel en meloen. 

Smaak: De aanzet is redelijk robuust en kruidig. Peper, kruidnagel en schil van groene appel. Meer zoete toetsen van honing en peer. Opnieuw wat chocolade en banaan. Het zou me niet verwonderen moesten de Highlandwhisky's het grootste deel van hun leven doorgebracht hebben in ex-bourbonvaten voor ze naar de Madeiravaten werden overgeheveld. Hazelnoot en kastanje. Bittere sinaasappelschil brengt wat balans in de whisky.
Met water komt er een wat meer hartige evolutie. Een klassiek voorgerechtje: meloen omwikkeld met parmaham. Noten, peer en vanille. 

Afdronk: Een notige nasmaak. Meloen, nectarine of perziek en druiven.

Wemyss Malts Velvet Fig wordt nogaal vaak gebruikt als referentie wanneer het op blended malts aankomt. Ik zou geen groot statement à la "Zet maar een stap opzij, Velvelt Fig!" gaan doen, maar Necar Grove komt wel dicht in de buurt. De frisse en fruitige toetsen maken dat de whisky alles in huis heeft als een zomers drankje, puur of verwerkt in een fruitige Cobblercocktail. Ik heb nog een klein maatje over, dus misschien probeer ik wel een Cobblerrecept uit. Google spuwt behoorlijk wat verschillende resultaten (lees: zelfde cocktail maar geen twee ingrediënten zijn gelijk) uit, dus ik sta open voor suggesties!

Herkomst van het sample: Een staaltje van de whisky werd bezorgd door Wemyss Malts.